Deze foto maakte ik tijdens een wandelcoachgesprek met een cliënt. Na het overlijden van haar zus was zij volledig ontworteld.
Haar zus was degene met wie zij leuke dingen deed, die dezelfde dingen leuk vond en met wie ze toen ze 16 was heel puberaal een front vormde tegen haar ouders. Haar zus met wie ze het verdriet om de dood van hun vader kon delen en die niets gek vond. Haar zus, een steun en toeverlaat ook voor de toekomst. Nu stond ze alleen voor de zorg voor haar moeder en alleen met haar eigen verdriet. Alleen in de toekomst. Ze voelde zich volledig ontworteld en wist even niet meer hoe ze de draad van haar leven moest oppakken. Toen we deze boom tegenkwamen drong dat besef ineens tot haar door. "Zo werkt verlies dus bij mij" zei ze.
Grauwe sluier
Toen we verder wandelden kwamen we in gesprek over het ontworteld zijn. Ze vertelde dat ze het leven eigenlijk maar zinloos vond. Zo’n uitspraak doet bij mij altijd even een alarmbel rinkelen. Niet dat iedereen die zo’n uitspraak doet meteen een einde aan zijn leven wil maken, maar het is wel iets om alert op te zijn. Want ‘gewone rouw’ kan ontaarden in een diepe depressie en dat wil je natuurlijk voorkomen.
“Hoe ziet zinloos er voor jou uit?” vroeg ik haar. “Alsof er een dikke grauwe sluier over de dag ligt waar je niet doorheen kan kijken” gaf ze aan. “Ik wil zo graag weer zicht hebben op een leuke toekomst maar ik kan me daar nu helemaal niets bij voorstellen”.
Houvast
Tijdens de wandeling vroeg ik haar na te denken over wat haar houvast zou kunnen geven in deze moeilijke tijd. Ik legde haar uit dat we het rouwproces niet kunnen overslaan, maar dat we wel naar ankers kunnen zoeken waar je je aan vast kunt houden. Dat kunnen mensen zijn die een stukje met je meelopen in het rouwlandschap of mensen die je praktisch ondersteunen. Het kunnen ook dingen zijn waarmee je graag verwend wordt, waar je blij van wordt of die je mooi vindt.
Ze verzamelde in de natuur allerlei materialen die symbool stonden voor deze vormen van houvast. Dat varieerde van een mooie donker glimmende kastanje tot een fel geel blad en wat stukjes zachte groene mos. Ook maakte ze een foto van een heel jong boompje dat tegen de verdrukking in, toch tussen de grote bomen aan het groeien was. En aan het einde van de wandeling kwamen we bij de zandverstuiving waar een grote oude boom stond die met een enorme hoeveelheid dikke stevige wortels in de aarde stond. De wortels staken aan alle kanten boven de grond uit, maar toch stond de boom heel stevig geworteld, alsof het zijn tentakels diep in de grond had vastgezet.
“Zo zou ik weer willen zijn” verzuchtte ze. “Het beeld van de beide bomen wil ik heel graag vasthouden want het geeft me moed om door te gaan”.